مطالعه بیوشیمیایی و هیستوپاتولوژیک اثرات سیلیمارین و آنتی ونوم پلی والان متعاقب تزریق سم عقرب همی اسکورپیوس لپتوروس در کلیه رت

یکی از مهم ترین عوارضی که در بسیاری از موارد عقرب گزیدگی ممکن است مشاهده گردد، تغییرات عملکرد طبیعی کلیه و به تبع آن علایمی است که به واسطه این تغییرات در مقادیر برخی از پارامترهای بیوشیمیایی خون ایجاد می شود. به همین دلیل بررسی بیوشیمیایی و هیستوپاتولوژی اختلالات ایجاد شده در بافت کلیه در اثر سم عقرب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از آنجایی که صدمات بافتی ممکن است ناشی از ضایعات اکسیداتیو به دنبال تجویز سم عقرب باشد، لذا از سیلیمارین به عنوان یک آنتی اکسیدان در کنار آنتی ونوم پلی والان که در حال حاضر به عنوان درمان اصلی عقرب گزیدگی می باشد، استفاده شده است. بدین منظور تعداد 126 سر موش صحرایی از نژاد ویستار انتخاب و به طور تصادفی به 7 گروه 18تایی تقسیم و هر کدام از این گروه ها نیز به سه زیرگروه شش تایی دسته بندی شدند. گروه a (گروه کنترل)، سرم فیزیولوژی ml/kg/ip5/0، گروه b سم عقرب mg/kg/ip3، گروه cسم (همان دوز) + آنتی ونوم پلی والان ml/kg/ip2، 30 دقیقه بعد از تزریق سم ، گروه d سم (همان دوز) + آنتی ونوم پلی والان 120 دقیقه بعد از تزریق سم، گروه e سم (همان دوز) + سیلیمارین mg/kg/po 200 ، 30 دقیقه بعد از تزریق سم، گروه f سم (همان دوز) + سیلیمارین و آنتی ونوم 30 دقیقه بعد از تزریق سم، گروه g سم (همان دوز) + سیلیمارین و آنتی ونوم120دقیقه بعد از تزریق سم دریافت کردند. آن گاه در زمان های 3، 24 و 48 ساعت پس از تزریق سم، خون گیری و متعاقب آن آسان کشی و کالبدگشایی صورت گرفت. بر اساس نتایج مشاهده شده در این تحقیق افزایش معنی دار غلظت ازت اوره، اسیداوریک، کراتینین و فسفر پلاسما در گروه دریافت کننده سم در مقایسه با گروه شاهد مشاهده شد(05/0> p). روند تغییر این پارامترها وابسته به زمان بوده، به طوری که بیشترین مقدار در بالاترین زمان نمونه گیری مشاهده گردید. مقادیر کلسیم، سدیم و پتاسیم تغییرات معنی داری را در گروه های مختلف نشان ندادند. استفاده از آنتی ونوم در زمان 30 دقیقه توانست از افزایش معنی دار کراتینین و اسیداوریک جلوگیری نموده، یا این افزایش را تعدیل نماید، ولی استفاده با تاخیر از آن نتوانسته است از افزایش معنی دار این پارامترها جلوگیری نماید. در ضمن تجویز خوراکی سیلیمارین در زمان 30 دقیقه پس از تزریق سم، نتوانست در اصلاح تغییرات پارامترهای مربوط به کارکرد کلیه موثر باشد. در بررسی هیستوپاتولوژیک، مهم ترین ضایعه مشاهده شده نکروز لوله ای بود که در گروه دریافت کننده سم در مقایسه با گروه شاهد اختلاف معنی داری را نشان داد (05/0> p). درحالی که در گروه های دریافت کننده آنتی ونوم در زمان های 30 و 120 دقیقه بعد از تزریق سم به طور چشمگیری از فراوانی نکروز لوله ای کاسته شد. نکروز لوله ای علاوه بر گروه دریافت کننده سم در گروه های دریافت کننده سیلیمارین نیز رخ داده است. عدم تاثیر سیلیمارین ممکن است به عوامل مختلف از جمله نحوه و زمان تجویز دارو و یا عدم توانایی آن در مقابله با اثرات سم بر بافت کلیه مربوط باشد.